Rodzina zastępcza
Rodziny zastępcze różnią się między sobą głównie w zakresie formy, obowiązków i wsparcia, które otrzymują. W Polsce wyróżnia się trzy główne typy rodzin zastępczych: spokrewnione, niezawodowe i zawodowe. Każda z tych form ma swoje specyficzne cechy.
1. Rodzina zastępcza spokrewniona
To forma rodziny zastępczej, w której opiekunowie są bliskimi krewnymi dziecka, np. dziadkami, rodzeństwem lub innymi członkami rodziny.
Cechy charakterystyczne:
- Opiekunowie są zazwyczaj osobami, które mają już więź z dzieckiem, co może ułatwić adaptację i akceptację przez dziecko.
- Wsparcie finansowe jest niższe w porównaniu do innych form rodzin zastępczych.
- Opiekunowie w tym przypadku często przejmują opiekę nad dzieckiem w nagłych sytuacjach kryzysowych w rodzinie.
- Zwykle ma charakter tymczasowy, choć może trwać dłużej, jeśli sytuacja rodzinna dziecka się nie poprawi.
2. Rodzina zastępcza niezawodowa
Jest to rodzina, która nie jest spokrewniona z dzieckiem, ale pełni funkcję rodziny zastępczej na zasadzie dobrowolnej.
Cechy charakterystyczne:
- Rodzina zastępcza niezawodowa przyjmuje dziecko, z którym nie jest spokrewniona.
- Opiekunowie nie otrzymują za swoją działalność wynagrodzenia, choć dostają wsparcie finansowe na pokrycie kosztów utrzymania dziecka.
- Mogą przyjąć pod opiekę zwykle jedno dziecko lub rodzeństwo, choć liczba dzieci może być różna w zależności od warunków i decyzji sądu.
3. Rodzina zastępcza zawodowa
To forma rodziny zastępczej, której opiekunowie pełnią tę funkcję zawodowo. Mogą opiekować się większą liczbą dzieci lub dziećmi wymagającymi specjalnej opieki.
Cechy charakterystyczne:
- Rodzina zawodowa pełniąca funkcję pogotowia rodzinnego – przyjmuje dzieci w nagłych przypadkach, kiedy konieczne jest szybkie zapewnienie opieki, na przykład w sytuacjach kryzysowych.
- Rodzina zawodowa specjalistyczna – przyjmuje dzieci z orzeczeniem o niepełnosprawności, z problemami zdrowotnymi lub wymagające szczególnej opieki medycznej i psychologicznej.
- Rodzinny dom dziecka – to forma rodzinnej opieki zastępczej, w której opiekunowie mogą zajmować się większą liczbą dzieci, zazwyczaj do 8.
- W przeciwieństwie do innych form, rodziny zastępcze zawodowe otrzymują wynagrodzenie za swoją pracę, oprócz wsparcia finansowego na utrzymanie dzieci.
- Opiekunowie muszą spełniać dodatkowe kwalifikacje i przechodzić bardziej zaawansowane szkolenia.
Podstawowe różnice między rodzinami zastępczymi:
- Relacja z dzieckiem – rodziny spokrewnione mają naturalną więź rodzinną, a rodziny niezawodowe i zawodowe mogą być osobami zupełnie niespokrewnionymi.
- Zakres wsparcia finansowego – rodziny zawodowe otrzymują wynagrodzenie za swoją działalność, podczas gdy rodziny spokrewnione i niezawodowe otrzymują jedynie wsparcie na utrzymanie dzieci.
- Liczba dzieci – rodziny zawodowe mogą przyjąć więcej dzieci, szczególnie w rodzinnych domach dziecka lub gdy zajmują się dziećmi o specjalnych potrzebach.
- Obowiązki i wymagania – rodziny zawodowe muszą spełniać bardziej rygorystyczne wymagania, w tym dotyczące szkoleń, kwalifikacji i zdolności do opieki nad dziećmi o specjalnych potrzebach.
Wsparcie dla rodzin:
- Każda rodzina zastępcza, niezależnie od formy, otrzymuje wsparcie ze strony instytucji państwowych, takich jak powiatowe centra pomocy rodzinie. To wsparcie obejmuje nie tylko pomoc finansową, ale również pomoc psychologiczną i prawną.
Podsumowanie:
Rodziny zastępcze różnią się głównie pod względem relacji z dzieckiem, rodzaju wsparcia i liczby dzieci, jakie mogą przyjąć pod swoją opiekę. Rodziny zawodowe pełnią bardziej zaawansowaną funkcję i otrzymują wynagrodzenie, natomiast rodziny spokrewnione i niezawodowe opierają się na dobrowolności i chęci pomocy dziecku w potrzebie.